میراث گران‌بهایی که همه ما به عنوان پدر و مادر برای فرزندانمان به جا می‌گذاریم، احساس عزت نفس است. این خصوصیت هدیه‌ای نیست که بتوان آن را از طریق وراثت به کودکان منتقل کرد، زیرا به طور ذاتی در ژن‌های ما وجود ندارد. عزت نفس بر اساس تجارب ما و از روزهای اول زندگی شروع به شکل‌گیری می‌کند.
ما به عنوان والدین نقشی اساسی در روند این شکل‌گیری بر عهده داریم.
زمانی که کودکی بتواند بدون توقع و انتظار از دیگران کاری را آغاز کند و بکوشد تا آن را به اتمام برساند، می‌گوییم اعتماد به نفس دارد.
یکی از عوامل مؤثر در رشد اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان والدین و افراد خانواده هستند. اگر کودک در خانواده‌ای که سرشار از صمیمیت، محبت و مهربانی است، رشد یابد، می‌تواند ویژگی‌های شخصیتی خود را شناخته و با اطمینان به توانایی‌های خود با مشکلات روبرو شود.
والدین می‌توانند با به‌کارگیری موارد زیر به رشد اعتماد به نفس فرزندانشان کمک نمایند:
1- در مورد کودکان گاهی چند موضوع کوچک می‌تواند به عزت نفس آن‌ها آسیب برساند. اولین و مهم‌ترین مسئله از نظر کودکان این است که والدینشان آن‌ها را دوست دارند و برایشان ارزش قائل هستند یا نه.
2- محبت اساس احساس امنیت و عزت نفس در کودکان بوده و در عزت نفس آنان در دوره کودکی اثر می‌گذارد.
3- کودکتان را دوست بدارید و به او محبت کنید. کودکانی که ارتباطی عاطفی و محبت‌آمیزی با والدینشان ندارند در طول زندگی آتی خود بیشتر دچار اضطراب و عدم اعتماد به نفس دررفتار و منش خویش می‌شوند.
4- هنگامی که فرزندان شما اقدامی تحسین‌آمیز انجام می‌دهد در حضور خودشان از اقدام آن‌ها برای دیگران تعریف کنید.
5- در صورتی که کودکتان زودتر از شما به منزل می‌رسد روی تلفن برای فرزندتان پیام خوشامدگویی بگذارید.
6- عقاید فرزندتان را ارج دهید.
7- آخرین روز مدرسه را جشن بگیرید.
8- با واژه‌های تحسین‌آمیز از کودکتان قدردانی کنید.
9- قوانین داخل منزل را مشخص کنید.
10- به نحوی مناسب کودکان خود را معرفی کنید.
11- با توجه به سن و توانایی فرزندتان قوانین منزل را وضع کنید
12- ازکلمه دوستت دارم بارها و بارها استفاده کنید.
13- به همراه فرزندتان در فعالیت‌های اجتماعی شرکت کنید.
14- کودکانتان را تشویق کنید که مهارتهایشان را به یکدیگر بیاموزند.
15- خلاقیت فرزندتان را به کار اندازید.
16- بعضی از کارهای فرزندتان را قاب کنید و یا آرشیو کنید.
17- پیشرفته‌ای فرزند خود را ثبت کنید.
18- اولین روز مدرسه را جشن بگیرید.
19- بیرون از خانه برای فرزندتان وقت بگذارید.
20- به فرزندتان بیاموزید مناسبت‌های خاص را محترم بدارد.
21- از رویدادهای روزمره آن‌ها عکس بگیرید و آرشیوی از عکس‌هایشان درست کنید.
22- به فرزندتان یاد بدهید از دیگران قدردانی کنند.
23- هر روز کودکانتان را در آغوش بگیرید.
24- به فرزندانتان احترام بگذارید. احترام به آن‌ها را می‌توان با گوش دادن و توجه کردن به حرف‌هایشان نشان داد.
25- فرزندانمان را در احساسات و عقایدمان شریک کرده و احساسمان را با آن‌ها در میان بگذاریم.
26- نظرات آن‌ها را در مورد تصمیمات خانوادگی بپرسیم.
به یاد داشته باشیم که اگر شخصیت و تفاوت‌های فردی فرزندانمان را بشناسیم و به آن‌ها احترام بگذاریم و اگر به آن‌ها فرصت بروز احساساتشان را بدهیم و آن‌ها را برای رشد و پرورش این استعدادها مورد تشویق قرار دهیم قطعاً به رشد اعتمادبه‌نفس آن‌ها کمک کرده‌ایم.
مؤلف: فرزانه حسن‌زاده نمین
روانشناس خانواده و کودک
