اعتياد از جمله پدیدههای دشواري است كه پذيرش و سازگاري با آن براي بيشــتر مردم كار سادهای نيست. همچنین به دليل نگرشهای منفي فرهنگي و تبعات طولاني مدتي كه دارد، كل سيستم خانواده را تحت تأثیر قرار میدهد. متأســفانه كودكان، آسيب پذيرترين قشر در اين پديده هستند.
زندگي در خانوادههایی كه سوءمصرف مواد دارنــد، براي كودكان ســخت و پيچيده اســت. زندگي در محيطــي غير قابل پیشبینی و گيج كننده، بدون درك درستی از آنچه رخ داده، منجر به شکلگیری احســاس گناه و تقصير در كودك میشود. (كودك گناه سوءمصرف مواد/ الكل والد را متوجــه خود میداند.) عدم ثبات در پیامهایی كه كودك از بافت آشفتهی خانواده دريافت میکند، باعث سردرگمي وي شــده و به دليل در دســترس نبودن والدين هنگام نياز، كودك با احســاس رهاشدگي نيز مواجه میشود. از سويي تلاش براي حفظ از ً«راز» خانواده، فشــار مضاعفي براي او به همــراه دارد كه معمولاً از طرف خانواده به انجام آن ترغيب میشود و يا حتي تحت فشار قرار میگیرد. توسل به دروغگویی و پنهان كاري براي حفظ راز يا محافظت از والد مبتلا، احساس گناه، شرم، ناكامي و گاهي خشم را در كودك برمي انگيزد و با رفتارهاي گوشه گيرانه، انزوا يا حملات پرخاشگري و عصبانیتهای انفجاري ابراز میشود. مواجههی زودهنگام با مشكلات ناشــي از اعتياد والديــن در خانواده و ماهيــت آن، ايجاد و تحول دلبستگی ايمن كودك را به خطر میاندازد و با كاهش اعتماد به نفس، با اشــكال در خودمختاري و استقلال كودك و نقص جدي در اعتماد پایهی وي همراه است .
تحقیقات نشاندهندهی آن است که کودکان خانوادههای مبتلا, بیشتر در معرض مصرف مواد و اعتیاد هستند ,بنابراین لازم است به خاطر سلامت وآینده ی کودکانمان از مصرف هرگونه مواد اعتیادآور بپرهیزیم.
و اما این سؤال مطرح میشود که چگونه فرزند خود را تربیت کنیم تا دچار اعتیاد نشود؟
پرورش مهارت جرئت مندي و ابراز وجود
از جمله مهارتهای لازم براي مصون ماندن نوجوانان و جوانان در مقابل رفتارهاي پرخطر، نظیر مصرف مواد مخدر و روانگردانها، مهارت جرئت مندي و ابراز وجود است. اجازه دهید تا بدون بهرهگیری از هرگونه خشونت، پرخاشگري و تجاوز به حقوق ديگران، بتواند ضمن احترام به حقوق ديگران در قالبي بسيار معقول، آرام، آزادانه، با اعتماد به نفس كامل، نسبت به ابراز مستقيم و صادقانه افکار، احساسات، خواستهها و ارزشهای خود درباره يک موقعيت و نسبت به دفاع از حقوق خود اقدام نمايد بدون آنکه به شأن فردي و اجتماعیاش لطمهای وارد شود.
تقویت توان تابآوری فرزندان
تابآوری روشي براي موفق بودن و زندگي كردن در شرايط دشوار است. بر این اساس مهمترین رسالت والدین در تربیت فرزندان این است که آنان را براي زیستن در این عصر پیچیده، آبدیده نمایند تا قدرت مقابله با ناگواریها، مشکلات و آسیبها را داشته باشند و به راحتي تسلیم انحرافات و کج رویها نشوند. این امر مهم با تقویت قدرت تابآوری در فرزندان میسر میشود به گونهای که این توان را داشته باشند که بگویند «این من هستم که شرایط را کنترل میکنم و نه شرایط من را»
وقت گذاشتن براي فرزندان
از جمله مؤلفههای تأثيرگذار برقراري ارتباط مؤثر با فرزندان است , لازم است والدين ساعاتي از روز را به فرزندان خود در زمینههای مختلف اعم از رسيدگي به امور درسي، ورزشي، بازي و سرگرمي، مسافرت دسته جمعي و … اختصاص دهند. اين امر مهم تأثیر بسزايي در ارتقاي شخصيت و سلامت روان فرزندان خواهد داشت.
کلام آخر:
ﺑﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺘﺎﻥ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﺩﻭﺳﺘﺸﺎﻥ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪﺭ ﻳﺎ روانگردانها ﺭﺍ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﻨﻨﺪ، ﻧﮕﺮﺍﻧﻴﺪ. ﺍﺯ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺘﺎﻥ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﺪ ﺩﺭ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻪ حرفهای آنها ﮔﻮﺵ ﺩﻫﻴﺪ.
